ჩვენი მასპინძელი, ძეგლთა დაცვის ეროვნული სააგენტოს ყოფილი თავმჯდომარე, ხელოვნებათმცოდნე, პროფესორი ნიკოლოზ ვაჩეიშვილია. ბატონი ნიკას რთველის შესახებ გიამბობთ. ასევე, იმის შესახებ, სრულიად გამოუცდელმა როგორ ისწავლა ვენახის მოვლა, გასხვლა, ყურძნის დაწურვა და მოკლე დროში ამ საქმიანობას ისე დაეუფლა, რომ საკუთარი სიამოვნებისთვის დაწყებული საქმე მცირე ბიზნესადაც აქცია.
ნიკა ვაჩეიშვილი დროის დიდ ნაწილს ატენში ატარებს. ვენახში ფუსფუსს ადრიანად იწყებს. უვლის, სხლავს, რწყავს და ვენახში იქამდე რჩება, სანამ მზე კარგად არ დააჭერს. და ასე დაუსრულებლად. ვაჩეიშვილების სახლი ნაცნობ-მეგობრების თავშეყრის საყვარელი ადგილია. თავად, ოჯახთან ერთად, მთელ ზაფხულს
მისივე თქმით, გორის ატენი სიძველეების გარდა, ცნობილია უნიკალური ატენური ვენახით: "ვახუშტი ბაგრატიონი ატენურ ღვინოზე წერს: "ღვინო ატენური უმჯობეს არს ყოველთა ღვინოთა"-ო. აქ განსაკუთრებული მიკროზონაა შექმნილი, რაც ღვინის თავისებურ გემოსა და არომატს განაპირობებს. ღვინოზე სიმღერა გსმენიათ? არა? მაშინ გეტყვით, რომ ატენური ღვინის გარდა არც ერთი ღვინისთვის სიმღერა არ მიუძღვნიათ. ეს არის ძველი სიმღერა - "ატენის ღვინოვ, ნაქებო", რომელსაც გორში ცნობილი ლოტბარი ვარო თარხნიშვილი მე-20 საუკუნის დასაწყისში გუნდთან ერთად ასრულებდა. ეს საოცარი მოვლენაა".
- როგორც საუბრის დასაწყისში მითხარით, ატენში ორი რამ არის მთავარი - სიძველეები და ატენური ღვინო. პრაქტიკულად, ორივე გაქვთ. როგორ დაიწყო ვაზთან თქვენი ურთიერთობა?
- გამიმართლა და 50 წლის ვენახი შევიძინე, კარგად მოვლილი და წელგამაგრებული. ვენახი სახლთან ახლოს გვაქვს. სხვათა შორის, ჩვენს სახლამდე სამანქანო გზა არ მიდის, ბილიკი მიემართება, ტვირთს ურიკით დავატარებთ. სახლიც ასე ავაშენეთ. როგორც ძველ დროს, მასალას ურიკებით დავატარებდით. ატენში ორი ჯიში ხარობს - ჩინური და გორული მწვანე. წელს, ორი მივიწყებული ჯიში - ბუდეშური (თეთრი ღვინო) და დანახარული (შავი ღვინო) ჩავყარეთ. ორივე ქართლური ჯიშია. მათგან საუკეთესო, ხარისხიანი ღვინო დგება. უძველესი ჯიშები საგურამოს კოლექციებში აქვთ და იქ მომცეს.
- როცა ვენახის მოვლას შეუდექით, საიმისო ცოდნა და გამოცდილება გქონდათ?
- არა, როცა ეს საქმე დავიწყე, გამოცდილება არ მქონდა. ყველაფერი დროსთან ერთად მოვიდა. რაც მთავარია, ჩემი ახლობლები გვერდში მიდგანან და გამოცდილებას მიზიარებენ. როგორც გითხარით, 50 წლის, მოვლილი ვენახი შევიძინე. პარალელურად, ახალი ვენახი ჩავყარეთ, რომელიც უკვე წამოიზარდა და მსხმოიარეა. სანამ ამ საქმეს დავიწყებდი, გეგმებს ასე ვალაგებდი - აი, ორშაბათიდან, ან შაბათიდან, ახლა სხვა ციკლში ვარ გადართული და ვამბობ, შემოდგომიდან, გაზაფხულიდან, აი ზამთარში კი... - ანუ გლობალურ, ბუნების ციკლში ჩავერთე. ჩემი აზრით, ეს საქმე რომ აკეთო, აუცილებელია ბუნების სიყვარული. ნარგავები ბავშვებივითაა, ყოველ წუთს ყურადღება სჭირდება. თავიდან, როცა დარგავ, ვერც ხვდები, რომ გაიზრდება. მექანიკურად რწყავ, უვლი. მერე ხვდები, რომ იზრდება. დიდი გასაჭირი გამოიარა, როცა არ რწყავდი, გაუძლო და დაგელოდა. ყველა ნარგავი ინდივიდუალურია. აქ ჰექტრობით ვენახი არავის გვაქვს. ამიტომ, ჩემი ვენახის ლამის თითოეულ ძირს ვიცნობ. ბუნების სიყვარული რომ არა, ეს საქმე ჩემთვის უინტერესო იქნებოდა. მხოლოდ ბიზნესის სახით ამ საქმის წამოწყება, ჩემთვის წარმოუდგენელია. ჩემი გზა სხვანაირად წავიდა, მე ისტორიულ სივრცეში ვარ, ჩემი წინაპრების ნასახლარში. აქ ბუნებისა და ადამიანის საუკუნოვანი ურთიერთობაა. ატენის სიონის გამოსახულებები, ვაზი, რომელიც ჩემს ვენახში იზრდება ჩემი ცხოვრების წესია, თუნდაც შემოსავალი არ ჰქონდეს. ჯერჯერობით, მთელი ოჯახი მხოლოდ ვხარჯავთ. თუმცა, ბიზნესიც უნდა იყოს, რადგან არ შეიძლება, ადამიანი უკუგების გარეშე ხარჯავდეს.
- თქვენს მარანზე ლეგენდები დადის...
- მარანი ატენური კირისგან ავაშენე. ადგილობრივი მოსახლეობა ჩივის, რომ ცემენტით აშენებული მარანი ცუდია, ღვინო მალე ფუჭდებაო. ვინაიდან ცემენტით ნაგები შენობა ძალიან ხურდება ან პირიქით, ცივდება. ტემპერატურის ცვალებადობაზე სუფთა ღვინო რეაგირებს და ფუჭდება. კირით აშენებულ შენობაში კი სტაბილური ტემპერატურაა. ზამთარში თბილია, ზაფხულში - გრილი. როცა იატაკის დაგებაზე მიდგა საქმე, ადგილობრივი თიხა დავაგეთ. როგორც "მაგდანას ლურჯაში", ბანზე რომ ცეკვავენ, ჩვენც ისე ვირბინეთ და კარგად დავტკეპნეთ. ზემოდან კი ქართული აგური დავაგეთ. როცა ქვევრის ჩაყრამდე მივალთ, თიხას და აგურს ადვილად ამოვყრით. ვინაიდან, ქვევრებს დიდი ცოდნა და გამოცდილება სჭირდება, ამ საქმეს ნელ-ნელა ვეპარები.
- ღვინოს თანამედროვე ტექნოლოგიებით ამზადებთ თუ მამაპაპური წესით?
- ყურძენს საწნახელში ვწურავთ. ლეჩხუმში, სოფელ ღვარდში ხის საწნახელი გვაჩუქეს და იქიდან ჩამოვაჩაქჩაქეთ. საწნახელში ტრადიციული, ქართული წესით დაწურულ ღვინოს მინის ჭურჭლებში ვასხამთ და ვინახავთ. შემდეგ კი ბოთლებში გადაგვაქვს.
- სიმართლე გითხრათ, გამიკვირდა, როცა გავიგე, ატენში რთველი გვიან იწყებაო. რატომ?
- ხელსაყრელი გარემო პირობების გამო, რთველის დაწყება ოქტომბრის ბოლოსაც შეიძლება. როცა მოსავალს ყინვა დაარტყამს და ოდნავ მოჭკნება, კიდევ უფრო კარგი ღვინო დგება. თუმცა წელს რთველის შედარებით უფრო გვიან ჩატარება ვერ მოვახერხეთ, რადგან ამის საშუალებას გარეული ფრინველები არ გვაძლევენ, ყურძენს ემტერებიან. გაგეცინებათ და, გამწარებული არწივის ხმის ჩანაწერებს დავეძებ, რომ ვენახში დავამონტაჟო, რათა დიდი ფრინველები მის ხმაზე დაფრთხნენ. ისე გამამწარეს, რომ შარშან, ზაფხულში სუპერმარკეტში საახალწლო ბრჭყვიალა ლენტები და მოსართავები შევიძინე, ჩემმა მეზობელმა, ჩემგან დამოუკიდებლად ასაფეთქებლები შეიძინა და აგვისტოში, თითქოს ახალ წელს ვეგებებოდით - მეზობელი თავის ვენახში ასაფეთქებლებს ისროდა, მე კი ჭრელა-ჭრულა ქაღალდებით ვენახს ვრთავდი. შორიდან ეს ყველაფერი სასაცილოდ გამოიყურებოდა, მაგრამ სხვა გზა არ გვქონდა. ეს საშუალება ჩხიკვებს აფრთხობს და ვენახს არ ეკარებიან. სხვათა შორის, ეს მეთოდი ამერიკასა და ევროპაშიც აპრობირებულია.
- ტყე ახლოს გაქვთ, გარეული ცხოველებიც ხომ არ გსტუმრობენ? ვენახს ისინიც ერჩიან?
- ზაფხულობით, ივნისში დათვები გვსტუმრობენ. წელს ორჯერ გვყავდნენ და ჩვენი ბალი სიამოვნებით მიირთვეს. დათვი ხეს ჩურჩხელასავით ახვევს, ხოლო ნაყოფს ისე ჭამს, რომ კურკები კენწეროზე რჩება. როგორც იტყვიან, სხიპავს. საბედნიეროდ, დათვი ყურძენს არ ერჩის.
- ალბათ, ქალბატონებისთვის რთველის ბოლო და სასიამოვნო აკორდი ჩურჩხელების ამოვლებაა...
- კი, ასეა. ჩემმა მეუღლემ თხილი უკვე აასხა და მალე ჩურჩხელას ბადაგში ამოავლებს. სხვათა შორის, შარშან ჩემი ვაზისგან არაყიც გამოვხადე. სტუმრად უცხოელები მყავდნენ და როცა არაყი დააგემოვნეს, აღფრთოვანდნენ. ერთი სიტყვით, ზამთრისთვის მზად ვართ.
ეს ბატონი ნიკოლოზის სახლის ინტერიერი, სადაც სტუმრებს ძალიან უყვართ დარჩენა.
სალომე გოგოხია
_yda-1.jpg)
კომენტარები