დღეს საკუთარი უძრავი ქონების ყიდვა ძალიან ძვირია. რა მდგომარეობა იყო ამ საკითხთან დაკავშირებით საბჭოთა წარსულში?
საკუთარი სახლის ქონა ბევრი ადამიანის სანუკვარი ოცნებაა. ხელფასითა და პატიოსანი შრომით სახლის ყიდვა ჩვენთან უმრავლესობისთვის აუხდენელი ოცნებაა. 

არსებობენ იღბლიანი ადამიანები, რომელთაც ბინა მემკვიდრეობით ერგოთ სსრკ-ში მცხოვრები ნათესავებისგან. იმ წლებში, საბჭოთა ოფიციალური სტატისტიკით, საცხოვრებელი უძრავი ქონებით ბევრი ოჯახის დაკმაყოფილება ხდებოდა მაგრამ ბინის მიღება არც ისე ადვილი იყო.

სსრკ-ში საბინაო ბაზარი, როგორც ასეთი, არ არსებობდა, მაგრამ 1950-იანი წლებიდან გამოჩნდა საბინაო სამშენებლო კოოპერატივები, სადაც ადამიანებს შეეძლოთ გაწევრიანება და შემდეგ ბინის ყიდვა, მაგრამ არა იმ იპოთეკით, რომელსაც დღეს შევეჩვიეთ, არამედ განვადებით. ამრიგად, საცხოვრებლის ღირებულება განსხვავდებოდა ქვეყნის სხვადასხვა კუთხეში. მაგალითად, 1970-1980-იან წლებში ერთოთახიანი ბინა საშუალოდ 5,5-დან 6 ათას მანეთამდე ღირდა, სამოთახიანი კი დაახლოებით 10 ათასი მანეთი. 150-200 მანეთის საშუალო ხელფასით, მოსახლეობის მხოლოდ 10%-ს ჰქონდა ასეთი ძვირადღირებული შესყიდვის საშუალება.

უფრო ხშირად მოქალაქეები sსაჩუქრად ღებულობდნენ ბინებს სახელმწიფოსგან, მაგრამ აქ არსებობდა ბევრი ნიუანსი. თითოეული კვადრატული მეტრის მისაღებად საჭირო იყო იმის დამტკიცება, რომ ოჯახში ერთ ადამიანზე 9 კვადრატულ მეტრზე ნაკლები მოდიოდა. როგორც წესი, ამ უპირატესობით სარგებლობდნენ ახალგაზრდა ოჯახები, რომლებშიც ბავშვები იბადებოდნენ. საშუალოდ სსრკ-ში ამ პროცესს დაახლოებით 6-7 წელი დასჭირდა.

საცხოვრებლის მიღების კიდევ ერთი ვარიანტი იყო იმ კომპანიაში დასაქმება, რომელიც აშენებდა სახლებს თანამშრომლებისთვის. ამ შემთხვევაში, ლოდინის დრო მნიშვნელოვნად მცირდებოდა, ზოგჯერ მხოლოდ ორ წლამდე. მაგრამ საჯარო სექტორის მუშაკებს ადგილობრივ ადმინისტრაციასთან რიგში დგომა და ლოდინი ათ წელზე მეტი ხნის განმავლობაში მოუწიათ. ქალაქის, უბნის ან კონკრეტული სახლის არჩევა, რა თქმა უნდა, შეუძლებელი იყო.

თუმცა, იმის თქმა, რომ ბინები მოქალაქეებს უსასყიდლოდ გადაეცემოდათ, არასწორი იქნება. ეს ბინები არ იყო მათი საკუთრება, არამედ გაცემული ჰქონდათ სოციალური ქირით: შეუძლებელი იყო მათი გაჩუქება, გაყიდვა ან მემკვიდრეოით გადაცემა. თუ ბინის პატრონი გარდაიცვლებოდა, მაშინ მისი საცხოვრებელი ფართი ხელახლა დარეგისტრირდებოდა ოჯახის სხვა წევრზე, ხოლო თუ ოჯახი არ ჰყავდა, ბინა სახელმწიფოს უბრუნდებოდა.