“სოსელია Art სტუდიო” ის სივრცეა, რომელიც სამი თაობის თვითმყოფადი შემოქმედის სამყაროს იტევს, თანაც ისე ჰარმონიულად, როგორც ერთ დროს, ძირძველი ქართული ოჯახები მოიცავდა სხვადასხვა თაობას, მათი ავტონომიურობისა და ასაკობრივი გრადაციის დაცვით.
სოსელიების შემოქმედებითი კერა არც ამ ტრადიციას არღვევს, ისინი ოჯახის წევრთა სანიმუშო ურთიერთობითაც გამოირჩევიან და ასეთივე ერთგულებით ემსახურებიან მოყვასს, სამშობლოსა და პროფესიას. უსაზღვრო მოკრძალების გამო ჟურნალისტებსაც ხშირად თავს არიდებენ, ამიტომ, ჩვენი სტუმრობა სოსელიების უჩვეულო და მრავალფეროვან სამყაროში ექსკლუზიური იქნება, მეგზურობას კი მასპინძელთა უმცროსი თაობის წარმომადგენელი, მხატვარი დეა სოსელია გაგვიწევს.
- დეა, მოდი,
მამა-შვილი - თენგიზ და ირაკლი სოსელიები
- ბაბუას ძალიან ფაქიზი ბუნება და კარგი იუმორი ჰქონდა. ყველას თავაზიანად და კრძალვით ეპყრობოდა. მისთვის პატარა ბავშვიც პიროვნება იყო. იშვიათად შემხვედრია ასეთი ღირსების ადამიანი. უსაზღვროდ პრინციპული იყო და ყოველთვის შემართული სამართლიანობის დასაცავად. დღე არ გავიდოდა, წიგნი არ წაეკითხა, მუდმივად ადევნებდა თვალს ლიტერატურულ პერიოდულ გამოცემებს, ძალიან უყვარდა პოეზია. მის ნახატებს სწორედ პოეტურობა გამოარჩევს.
ყოფილა შემთხვევები, სახელოსნოში მისულს, ჯერ კიდევ სველი ტილო დამხვედრია და ბაბუას ის ლექსი წაუკითხავს, რომელმაც ნამუშევარი შთააგონა. ამ სახელოსნოში თენგიზ სოსელიამ დაახლოებით ორმოცი წელი გაატარა და ისეთი სამყარო შექმნა, ნებისმიერ სტუმარს შინ აგრძნობინებს თავს. ამ მყუდრო და შემოქმედებით გარემოში მრავალი ხელოვანი აღზრდილა. აბიტურიენტობისას მეც მქონდა ბაბუაჩემთან მეცადინეობის ბედნიერება, სწორედ მან მომამზადა სამხატვრო აკადემიაში ჩასაბარებლად. არც მე გავუცრუე იმედი და უფასო განყოფილებაზე მოვხვდი. ჩემი და-ძმა - თამთა და ერეკლეც მისი მოწაფეები იყვნენ, მათაც სამხატვრო აკადემიაში ჩააბარეს.
მართალია, ბაბუა მრავალი წელი აკადემიის ლექტორი იყო და ხატვას ასწავლიდა, ლექტორები ჩვენდამი, მისი შვილიშვილებისადმი, განსაკუთრებით მომთხოვნები იყვნენ. აკადემიის დასრულების შემდეგ, ბაბუასთან გადავედი სამუშაოდ. სახელოსნოში ჩვენ-ჩვენი ადგილები გვქონდა. შემოქმედებითად ჩემთვის ეს ძალზე ნაყოფიერი პერიოდი იყო. ერთმანეთს ყოველთვის ვუზიარებდით აზრებსა და ემოციებს, განსაცვიფრებლად თანამედროვე ხედვა ჰქონდა, თუმცა, არ მახსოვს ჩემს ნამუშევრებში ჩარეულიყო. მაკვირვებდა მისი უშრეტი ენერგია, საათობით, დაუღალავად შეეძლო მოლბერტთან დგომა.
პოეზიასთან ერთად, თენგიზ სოსელიას შემოქმედება ბუნების ტრფიალითაცაა გამსჭვალული. ახალგაზრდობიდან ის სულ მოგზაურობდა, ნადირობდა, ამ ყველაფრით კი ბუნებასთან სიახლოვეს ესწრაფვოდა. მისი შემოქმედების უმთავრესი საზრდოც ეს იყო. ნადირობიდან დაბრუნებული ემოციურად მიამბობდა ხოლმე თავის მძაფრ განცდებს და შთაბეჭდილებები ხშირად ტილოზე გადაჰქონდა. ადამიანიც სიღრმისეულად აინტერესებდა, ალბათ, ამიტომაცაა განსაკუთრებული მისი გრაფიკული პორტრეტები. თუკი ვინმეს დახატვას განიზრახავდა, ჯერ ესაუბრებოდა, ამ დროს ნაკვთებს აკვირდებოდა და მის ხასიათს სწავლობდა. ვფიქრობ, თენგიზ სოსელიას გრაფიკული პორტრეტების შესრულების ტექნიკისა და მიდგომის შესწავლა ხელოვნებათმცოდნეთათვის საშური საქმეა.
- ახლა მამაზე, ასევე მხატვარ ირაკლი სოსელიაზე გვიამბე. მას უზომოდ საინტერესო და მრავალმხრივი ბიოგრაფია აქვს, ბატონი ირაკლი არის: მხატვარი, მთამსვლელი, ფოტოგრაფი, ოპერატორი და მრავალი დოკუმენტური ფილმის ავტორი.
- დიახ, მხატვრობის გარდა, მამას ადრეული პერიოდიდანვე იტაცებდა მთა. 18 წლის ასაკიდან უკვე საკუთარ ექსპედიციებს აწყობდა და ხელმძღვანელობდა სამხრეთ და ჩრდილო კავკასიაში, აწარმოებდა აღწერას, ფოტო და კინო გადაღებებს. დაუგროვდა უნიკალური მასალა, არქივის დიდი ნაწილი ჯერ არ გასაჯაროებულა. ავტორია დოკუმენტური ფილმებისა: „ყელის ვულკანური ზეგანი“ (1990წ.); „ქისტეთი“ (1991 წ.); „უშბა“ (1992 წ.); „თიკანაძის მწვერვალი“ (1992 წ.); „თებულოს მთა“ (1993 წ.); „მიღმახევი-მუცოს თემი“ (1993 წ.) და სხვ.
- ბატონი ირაკლი 20 წელი გერმანიაში, კერძოდ, ბერლინში ცხოვრობდა და სისტემატურად მონაწილეობდა ევროპის სხვადასხვა ქვეყნის გამოფენებში, გვიამბე ამ პერიოდის შესახებ.
- ეს ოცი წელი შემოქმედებითად ძალიან აქტიური და ნაყოფიერი იყო მთელი ოჯახისთვის. რადგან ყველანი მხატვრები ვართ, მათ შორის დედაჩემიც, მედეა კასრაძე, ამიტომ, ჩვენც ხშირად ჩავდიოდით ევროპაში და ერთობლივად ვმონაწილეობდით საერთაშორისო გამოფენებში: საფრანგეთში, გერმანიაში, ჰოლანდიაში, ბელგიასა და სხვაგან. ეს ჩვენთვის უაღრესად დიდი გამოცდილება იყო. ამ გამოფენების ორგანიზატორიც მამა გახლდათ, ფაქტობრივად, მან ითავა ხელოვანთა ოჯახის არტმენეჯერობა.
- როგორც ვიცი, სტუდია ერთგვარ სასწავლო კერადაც იქცა - აქ ტარდება მასტერკლასები მხატვრობითა თუ ხატვის შესწავლით დაინტერესებულთათვის, თავიანთ ცოდნას კი ბატონი ირაკლი და ქალბატონი მედეა უზიარებენ... როგორ მიმდინარეობს ეს პროცესი?
- ეს უწყვეტი პროცესია... როგორც გითხარით, ამ სახელოსნოში ბაბუა რამდენიმე ათეული წელი ასწავლიდა, მისი გარდაცვალების შემდეგ კი არ განელებულა სურვილი, რომ თენგიზ სოსელიას სახელოსნოში გაგრძელებულიყო მისი დაწყებული საქმიანობა და ტრადიციის უწყვეტობა ჩემმა მშობლებმა იტვირთეს.
- დეა, ახლა ახალგაზრდა თაობაზე გადავინაცვლოთ, შენი უმცროსი და, თამთა, მოდის დიზაინერია, შენი ძმა ერეკლე კი - არქიტექტურის ფაკულტეტის სტუდენტი...
- ჩემი და უჩვეულოდ არაორდინარული და ექსტრავაგანტურია, ეს მის ნამუშევრებშიც აისახება. ქმნის კოსტიუმების ძალზე ორიგინალურ დიზაინს, ტყავის აქსესუარებს, გრაფიკულ ნამუშევრებს, რომელთაც შემდგომ სკულპტურებად აქცევს. პროფესიული დონის ასამაღლებლად, ამჟამად, ოჯახთან ერთად, ამერიკაში ცხოვრობს. აქტიურად მონაწილეობს გამოფენებში, აპირებს სპეციალობით სწავლის გაგრძელებას და პრაქტიკის გაღრმავებას.
ჩემი ძმა, ერეკლე სოსელია, თბილისის სამხატვრო აკადემიის არქიტექტურის ფაკულტეტის სტუდენტია, სწავლობს სათავგადასავლო ტურიზმის სკოლაშიც, მიმართულებით - საფეხმავლო გამყოლი მაღალმთიან რეგიონებში. ძალიან აქტიური ადამიანია, მასაც უყვარს მთა, ექსტრემალური გარემო, ამიტომ მუდმივ ძიებასა და თავგადასავლებშია. მამასავით ერეკლესაც ემარჯვება ფოტო- და ვიდეო გადაღება, ამიტომ ფოტოაპარატი და ვიდეოკამერა მისი განუყრელი თანამგზავრია.
- დეა, შენს შემოქმედებაზე რას გვეტყვი?
- ჩემი ძირითადი საქმიანობა ფერწერაა, თუმცა, ვმუშაობ სხვადასხვა მედიაშიც: ინსტალაცია, ვიდეოარტი, ფოტოგრაფია, წიგნის ილუსტრაცია... ეს ყველაფერი კი ჩემი შემოქმედებითი პროცესის შემავსებელია.
- რამდენიმე თვის წინ ძალიან საინტერესო წიგნზე მოგიწია მუშაობამ. გამოიცა ოტია იოსელიანის თაობებს შორის დიალოგი. ავტორის აქამდე გამოუქვეყნებელი 80-მდე წერილი დაასურათე, როგორი იყო მუშაობის პროცესი და რამდენად საეტაპოა შენთვის ეს პროექტი?
- სიხარულით დავთანხმდი, ვერც კი წარმოვიდგენდი, ასეთი რთული შესასრულებელი თუ იქნებოდა. დიდი გამოწვევის წინაშე აღმოვჩნდი - რამდენად დავძლევდი ტექსტის სირთულეს და მივაგნებდი იმ ვიზუალურ ხერხებს, რომლებიც სადად, მაგრამ ტევადად გადმოსცემდა ავტორისეულ სათქმელს. ხატვის პროცესმა დაახლოებით ერთ წელს გასტანა. ამ წიგნზე მუშაობამ სრულებით სხვა მიმართულებით წამიყვანა და გამოსახვის ის ფორმები და საშუალებები აღმომაჩენინა, რაზეც აქამდე არც მიფიქრია. საბოლოოდ, მშვენიერი წიგნი გამოვიდა. წარდგენის პარალელურად, წიგნისთვის შექმნილი ჩემი ილუსტრაციების ექსპოზიციაც მოეწყო. ჩემდა გასახარად, წიგნმაც და ილუსტრაციებმაც ბ-ნი ოტია იოსელიანის ოჯახისა და მკითხველის დიდი მოწონება დაიმსახურეს.
- მანამდე თუ გქონია წიგნის ილუსტრირების გამოცდილება?
- დიახ, გაფორმებული მაქვს ნოდარ დუმბაძის წიგნი „HELLADOS“ და თურქეთში მცხოვრები ქართველი მწერლის, ფარნა-ბექა ჩილაშვილის ზღაპარი „ნამცეცა“, უფრო ადრე ლიტერატურულ ჟურნალებთანაც ვთანამშრომლობდი.
- ამჟამად რა თემატიკას უტრიალებ, რა ეტაპია შენს შემოქმედებაში?
- ახლა კვლავ აქტიურად ვმუშაობ ფერწერაში, ვცდილობ, ნამუშევრები ახალ-ახალი თემებით გავამდიდრო. საზღვარგარეთ მრავალ გამოფენაში მონაწილეობის შემდგომ, საქართველოში პერსონალური გამოფენის მოწყობა მინდა.
- სამი თაობა ერთ სახელოსნოში - დეა, როგორ ფიქრობ, რა აერთიანებს და რა განასხვავებს ამ თაობებს?
- გვაერთიანებს ხელოვნებისადმი დიდი სიყვარული და განგვასხვავებს ინდივიდუალიზმი. ოჯახის ყველა წევრს მუშაობის მხოლოდ მისთვის ჩვეული სტილი და ხელწერა აქვს.
ესაუბრა სოფიო ჯაფარიძე
_yda-1.jpg)
