რაც უნდა ცუდ ხასიათზე იყო, მთაწმინდაზე თამუნა შიუკაშვილის სახელოსნოში რომ აღმოჩნდები, გუნება-განწყობილება მომენტალურად გეცვლება. ნამუშევრების დათვალიერებისას სახეზე ღიმილი გეფინება და ხვდები, თემატური მრავალფეროვნების წყალობით, მათ ყველგან შეიძლება ადგილი უპოვო: შინ თუ ოფისში; სამზარეულოში, მისაღებში, საძინებელში, ჰოლში... ამიტომაც არის, რომ მისი ნახატები ბევრ ინტერიერს ამშვენებს.
მოგზაურობ ამ დადებითი პერსონაჟების სამყაროში და გსურს, ყველანი თან წაიყვანო... პირველი ცხოველი, რომელიც დახატა, კატა იყო. ამავე მტაცებლის ტატუს ვამჩნევ ხელზე, ცერა და საჩვენებელ თითებთან. მეუღლეს სალონში გაჰყვა, მის მოლოდინში იქვე მოულოდნელად გადაწყვეტილება მიიღო და საკუთარი ხელით
თამუნა შიუკაშვილი:
- ორი შვილი მყავს, საბა და ლაზარე. პირველზე 8 თვის ორსული ვიყავი, როცა ბავშვის ოთახისთვის ნამუშევრები დავხატე. თუკი რამ ცხოველი არსებობს, ყველას თავი იმ სურათებში მოვუყარე. დედაჩემი, ჯუდი ფანჯიკიძე მხატვარია, დიდი ხანია მუშაობს, ბევრს კერძო კოლექციაში აქვს მისი ნახატები. ერთხელ მასთან სახელოსნოში ვიღაც საკმაოდ მდიდარი აზერბაიჯანელი მოვიდა ნახატების შესაძენად. ჩემი ათამდე ნახატი იქვე ეწყო და შრებოდა. მან მათი შეძენა მოისურვა. საკმაოდ მაღალი თანხა დავუსახელე, ვიფიქრე, უარს იტყვის და არ წაიღებს-მეთქი, მაგრამ უკან არ დაიხია და ნამუშევრები შეიძინა. ძალიან გამიხარდა, რადგან იმ ფულით ბევრი რამ გავაკეთე, თუმცა ამავდროულად გავბრაზდი, ასე რომ მოხდა (იღიმის). მეორედაც იგივე განმეორდა. მაშინ ახალი დამთავრებული მქონდა აკადემია და დავფიქრდი, ხატვა ჩემი საქმეა, ამით უნდა ვიარსებო და ადრე თუ გვიან მომიწევს იმასთან შეგუება, რომ ნამუშევარი გავყიდო-მეთქი... ხალხმა დადებითად მიიღო ჩემი ნახატები და ძალიან მიხარია, რომ ხატვაში შევძელი თავის რეალიზება.
- როგორ ფიქრობთ, დედის გავლენით გახდით მხატვარი?
- მიუხედავად იმისა, რომ დედა ხატავდა, ვერ ვიტყვი, რომ მისი გავლენით ჩავაბარე აკადემიაში, თუმცა, ბუნებრივია, გარემო დიდ გავლენას ახდენს ადამიანზე. ხელოვნების არც ერთი დარგი ისე არ მაინტერესებდა, როგორც მხატვრობა. ყველაფერი ვცადე და მივხვდი, რომ შემიძლია სულ ვხატო. დაინტერესებული ვიყავი კერამიკასა და მინაზე მუშაობით, იმ პერიოდში სამხატვრო აკადემიაში შემსწავლელი ფაკულტეტი კი არსებობდა, მაგრამ ეს სფერო არ მუშაობდა. ამიტომ კედლის მხატვრობაზე ჩავაბარე. მანამდე მოსე თოიძის სახელობის ლიცეუმში ვსწავლობდი, სადაც გობელენზე მუშაობა შევისწავლე, სიამოვნებით ვმუშაობდი, მაგრამ როცა დავამთავრე, მივხვდი, დიდად არ მიტაცებდა. როგორც ბევრი ბავშვი, მეც დავდიოდი ელენე ახვლედიანის სახელობის სამხატვრო სკოლაში და პირველი გამოფენები სწორედ იქ მქონდა. მაქებდნენ, ისევე როგორც ყველა ბავშვს და მაშინ მეგონა, მხოლოდ მე ვიყავი ასეთი გამორჩეული (იღიმის). ასე რომ, ადრეულ ასაკში მოვიხიბლე ხატვით და სხვა პროფესიაზე აღარც მიფიქრია.
- ცხოველები და ეს სტილი ადრეული ასაკიდან აირჩიეთ?
- არა. დღევანდელ სამხატვრო აკადემიაში რა ხდება, არ ვიცი, რადგან მის შიდა სამზარეულოს არ ვიცნობ, მაგრამ მაშინ, როცა მე ვსწავლობდი, გვქონდა ერთადერთი ლექცია, რომელზეც შეიძლებოდა, რაღაც საკუთარი ხედვით გეკეთებინა. სხვა დანარჩენ შემთხვევაში ეს იყო ჩვეულებრივი სწავლის პროცესი, სადაც გარკვეულწილად ჩარჩოში ექცეოდი და საკუთარი შემოქმედების განვითარების საშუალება არ გქონდა. ჩემეული ხატვის მანერა სწავლის ბოლოს, გარკვეულწილად ჩავდე დიპლომის დაცვისას და შემდეგ წლებში დავიწყე იმ სტილში ხატვა, რასაც დღეს ვაკეთებ. ხელოვნებათმცოდნეები ამ ჟანრს ნაივს უწოდებენ. ნაივური ფერწერა - მათ ასე დაარქვეს. ამ ჟანრში პირველი ცხოველი, რომელიც ადამიანებად “ვაქციე”, ისევ და ისევ კატა იყო - კატა-ქალისა და კატა-კაცის პორტრეტი, რომელიც ძალიან მალე გაიყიდა. ნამუშევარი ჯერ კიდევ სველი იყო, როცა სახელოსნოდან წაიღეს. დახატული მაქვს ვირების ოჯახი, ბალერინა ბეჰემოთები, ძაღლები, სპილოები, ზებრები, აქლემები, პეპლები... მომწონს ცხოველების ხატვა.
ყველა ფერი უყვარს, მაგრამ ოქროსფერი, ცისფერი, მწვანე და იასამნისფერი ის ფერებია, რომლებიც წლების განმავლობაში მხატვრისთვის შეუცლელია. თითქმის არც ერთი მისი ნახატი, ამ ფერების გარეშე არ იქმნება.
ზეთის საღებავებთან ყველაზე კარგად მეგობრობს და როცა ვეკითხები, აქვს თუ არა წელიწადის დროებს მის ნამუშევრებზე გავლენა, მპასუხობს, რომ ზამთარში ზაფხულს ხატავს და ზაფხულში პირიქით - ზამთარს. მსურველებს ნამუშევრებს ძირითადად ჩარჩოსა და სახელების გარეშე ატანს, რადგან სახელწოდებისა და ჩარჩოს დიზაინ-ფერის შერჩევის პრეროგატივას ნივთების ახალ მფლობელებს ანდობს.
სახელოსნო-გალერეაში, თითქმის ყოველდღიურ რეჟიმში, რამდენიმე საათი მუშაობს. მთაწმინდის უბანი, თბილისური ეზოები და ძველი ქალაქის გარემო კარგი მოტივაციაა სახატავად. მუზების სტუმრობას არ უჩივის. დილით სახლიდან სახელოსნოს გზაზე მიმავალს, უკვე შესაბამისი განწყობა აქვს პალიტრასა და საღებავებთან მრავალსაათიანი ურთიერთობისთვის და ამბობს, რომ ოჯახი თავის საქმეში ძალიან უწყობს ხელს:
- ჩემი მეუღლე ბიზნესის სფეროშია. მორაგბე იყო, ახალგაზრდულ ნაკრებს იმ შემადგენლობით, რომელშიც ჩემი მეუღლე ბექა კობახიძე თამაშობდა, ჩილეში მსოფლიო ჩემპიონატი აქვს მოგებული. ბექა რაჭველია, მე დედა მყავს რაჭველი და ყოველ ზაფხულს ჩავდივარ რაჭაში. მე და ბექა 20 წლის განმავლობაში ერთსა და იმავე კუთხეში ვისვენებდით, დავდიოდით ერთ მდინარეზე, გვყავდა საერთო მეგობრები, მაგრამ ერთმანეთს არ ვიცნობდით. ერთ წელსაც შევხვდით ერთმანეთს და ყველაფერი სწრაფად მოხდა, მალევე დავქორწინდით და უკვე 13 წელია, ერთად ვართ. ის ჩემი დიდი გულშემატკივარია. ძალიან უყვარს ჩემი ნახატები, თავის კაბინეტშიც უკიდია და შინაც არაერთი გვაქვს. გამორჩეულად კი ერთი უყვარს - ის კონკრეტულად მისთვის დავხატე (იღიმის).
- რა ნიშნით არჩევთ ნამუშევრებს სახლისთვის და რა გეთმობათ?
- ხალხი ჩემს სახელოსნოში რომ მოდის, ნამუშევრის შერჩევისას იბნევა, ნერვიულობენ, უჭირთ არჩევანის გაკეთება. როცა შინ რამის წაღება მინდა, მეც ისევე ვდგავარ და არჩევისას ვნერვიულობ, როგორც სხვები. არ არსებობს, ნახატი ყოველთვის კარგი გამოვიდეს, ამიტომ, როცა რაღაც არ მომწონს, დროებით გვერდზე გადავდებ ხოლმე. არ ვხევ და არ ვანადგურებ, მოგვიანებით ეიფორია რომ გადამივლის, ვუბრუნდები და ხატვას ვაგრძელებ. ხშირ შემთხვევაში ასეთები გაცილებით კარგი გამოდის, ვიდრე სხვა.
ჩემი ნამუშევარი არასდროს არავის უყიდია სერიოზული სახით. ღიმილით მოდიან და ღიმილითვე მიდიან. ყოფილა შემთხვევა, მოსულან ადამიანები და სწორედ იმ ნამუშევარზე შეუჩერებიათ არჩევანი, რომელიც თავად არ მომწონს. ვერაფრით ვყიდი ასეთ სურათს. არადა, ბევრ მხატვარს თავისი საუკეთესო ნამუშევრები ენანება გასაყიდად, მაგრამ მე პირიქით ვარ. თუმცა, ეს ფინანსური დაინტერესების გამო არ ხდება. ჩემი საუკეთესო ნამუშევრები მხოლოდ მე რომ მქონდეს, არავინ გამიცნობს, არავის ეყვარება და ამიტომ ბედნიერი და კმაყოფილი ვარ, როცა ჩემი მორიგი, ჩემი აზრით, საუკეთესო ნამუშევარი ჩემგან სხვასთან მიდის. ბევრ ქართველ და უცხოელ ხელოვანს აქვს ჩემი ნახატები და როცა ჩემს ნამუშევრებს ამ სფეროს წარმომადგენლები იძენენ, კიდევ უფრო მეტად მსიამოვნებს. ასეთი ფაქტები საკუთარი თავისადმი მეტ რწმენას გიჩენს...
ფოტოგალერეაში იხილეთ მხატვრის სხვა ნახატები.
ანა კალანდაძე