საქართველოში უამრავ ადამიანს აქვს სესხი ბანკიდან აღებული. როგორც წესი, მსესხებელსა და გამსესხებელს შორის სტანდარტული ხელშეკრულება იდება და ბევრმა შეიძლება ისე მოაწეროს ხელი, რამდენიმეგვერდიანი დოკუმენტი დეტალურად არც წაიკითხოს. არადა, სესხის გაცემის დროს ბანკები რისკებისგან მაქსიმალურად იზღვევენ თავს. ასეთ დროს ხშირად მსესხებლის ქონება იპოთეკით იტვირთება. შემდეგ ბევრი ვერ ასრულებს ბანკის წინაშე აღებულ ვალდებულებას, ვერ იხდის თანხას და ისიც კი არ იცის, რომ შესაძლოა ბანკმა ორ კვირაში გაუყიდოს ქონება და ბინა დაკარგოს. რა რისკებს შეიცავს ასეთი ხელშეკრულებები, ამ და ბევრ საინტერესო საკითხზე ცნობილი იურისტი­ ვახტანგ­ მაჭავარიანი გვესაუბრება:

- ბატონო ვახტანგ, რა რისკებს შეიცავს იპოთეკური სესხი და რას უნდა მიაქციონ ყურადღება მოქალაქეებმა, როცა ბანკთან ხელშეკრულებას დებენ?

- როცა იპოთეკურ ხელშეკრულებას ვდებთ, ყველამ ვიცით, ბინა რომ გაგიყიდოს ბანკმა, მან უნდა მიმართოს სასამართლოს, რომელიც გამოიკვლევს, რა ვალდებულება აქვს მსესხებელს და ამის შემდგომ გამოაქვს გადაწყვეტილება. გადაწყვეტილება შემდეგ აღსრულების ეროვნულ ბიუროში მიდის, იქ იწერება სააღსრულებო ფურცელი, აღმასრულებელი ყადაღას ადებს, შეაფასებს ქონებას და შემდეგ ის აუქციონზე გადის. აუქციონის საწყისი ღირებულება, პირველადი ფასი, ქონების ღირებულების 75 პროცენტია. როდესაც ქონება გაიყიდება, ბანკი იღებს იმ თანხას, რომელიც სასამართლომ დაუდგინა და დარჩენილი თანხა უბრუნდება ბინის მფლობელს. მაგრამ ბევრმა არ იცის, რომ ბანკებს ამავე ხელშეკრულებაში აქვთ ასეთი ჩანაწერი, რომ მათ უფლება აქვთ კერძო სპეციალისტის, ანუ კერძო აუდიტის გზით გაასხვისონ თქვენი ბინა. ასეთ დროს მოქმედებს ასეთი სქემა: მოგივათ წერილი, რომ ორ კვირაში კერძო აუდიტის გზით სხვისდება თქვენი ქონება და შესაძლოა მოქმედება ვერც მოასწროთ, ისე უცებ დაკარგოთ ბინა. ხელშეკრულებებში სხვადასხვა მუხლია მითითებული, აქედან გამომდინარე, მოქალაქემ არ იცის, ასეთი შესაძლებლობა რომ არსებობს, მაგრამ შეიძლება ამ ფორმით მას ბინა გაუყიდონ. თვითონვე ყიდულობენ თქვენს ბინას ბანკები, მათ სახელზე გადადის ქონება.

- რა ვადაგადაცილების შემთხვევაში შეუძლია გაყიდოს ბანკმა ქონება?

- ხშირად კონკრეტული ვადა მითითე­ბული არ არის. ბანკს შეუძლია წავიდეს სასამართლოში­ ან კერძო აუდიტთან და გაგისხვისოს ბინა. ბანკის გადასაწყვეტია, რა გზას აირჩევს... მაგრამ კანონში არის საინტერესო ჩანაწერი,­ კერძოდ, თუ ბინა დაყადაღებულია, ბანკს არ შეუძლია კერძო აუდიტის გზით გაასხვისოს, ამიტომ როცა ჩემთან მოდიან სასოწარკვეთილი მოქალაქეები და იციან, რომ მათ შეიძლება­ ერთ კვირაში ბინა გაუყიდონ, ამ ხრიკს ვასწავლი, რითაც პროცესი გაჭიანურდება. განაგრძეთ კითხვა