"კვირის პალიტრაში" სამოქალაქო საკითხებზე უამრავი მოქალაქის კითხვა­ მოდის. შეკითხვების ავტორებს კომპეტენტურ რჩევებს მისცემს ერთ-ერთი საადვოკატო ფირმის დამფუძნებელი პარტნიორი,­ თსუ-ის სისხლის სამართლის მიმართულე­ბის დოქტორანტი, იურისტი გვანცა­ გურგენიძე.

- ბინის ყიდვას ვაპირებ წინასწარი შენატანით­, მერე ყოველთვიურად სოლიდური თანხის გადახდა მიწევს, კორპუსი არ არის ექსპლუატაციაში შესული, აქვს მშენებარეს სტატუსი. რა რისკებს შეიცავს ასეთი ბინის შეძენა?

- მსგავს შემთხვევებში ყურადღება უნდა მიექცეს, თუ რა უფლება წარმოეშობა პირს თანხის გადახდის შემდეგ, რეგისტრირდება თუ არა მისი უფლება საჯარო რეესტრში და ა.შ. უმჯობესი იქნება, თუ ხელშეკრულებას

წინასწარ მიიტანთ იურისტთან და მასთან კონსულტაციის შემდეგ გადაწყვეტთ ბინის შეძენას. ეს აგარიდებთ არაერთ რისკს.


- მაქვს ვადაგადაცილებული სესხი, რომელიც ვადაგადაცილებაშია 3 წელზე მეტია. როგორ მოვიქცე, რომ ხანდაზმულ სესხებში გადაიტანონ და აღარ შემექმნას პრობლემა ახალი სესხის აღებაზე ან განვადებებზე?

- მიუხედავად იმისა, რომ შესაძლებელია გასული იყოს სესხის ხანდაზმულობის ვადა, სესხი ავტომატურად ხანდაზმულად არ ითვლება. ამისათვის აუცილებელია აღნიშნული აღიარებულ იქნეს სასამართლოს მიერ. თუმცა აღნიშნული ინფორმაცია საკრედიტო საინფორმაციო ბიუროს ბაზაში რჩება გარკვეული პერიოდის განმავლობაში, რომლის გასვლის შემდეგაც პირს შეუძლია მოითხოვოს ინფორმაციის წაშლა.

- ერთ სახლში ვცხოვრობთ ორი ოჯახი, ორი ძმა თავიანთი ცოლ-შვილით და დედამთილი. დედამთილი ცხოვრობს ერთ შვილთან.­ ჩვენ, მეორე ოჯახი, ვართ სოციალურად დაუცველები­. ჩემი მეუღლე და პატარა შვილი­ ჩაწერილი არიან ამ სახლში. ახლა მეზობლისგან შემთხვევით გავიგეთ, რომ დედამთილმა შვილიშვილს, ჩემი მაზლის ბიჭს, აჩუქა ეს სახლი. ბავშვის დედამ იპოთეკაში ჩადო და გადაუხდელობის გამო მალე გაიყიდება, ანუ სხვა მფლობელი ყველას გამოგვასახლებს. ეს რომ არ მოხდეს, მანამდე სახლს თვითონ ყიდიან, თუმცა ერთი შვილი, ანუ ჩემი მეუღლე, წინააღმდეგია სახლის გაყიდვის. გვაქვს თუ არა უფლება გავა­საჩივროთ და უარი ვთქვათ გაყიდვაზე, ან გაყიდვის შემთხვევაში წილი თუ გვეკუთვნის?

- როგორც კითხვაში ჩანს, უძრავ ქონებაზე საკუთრების უფლება ჰქონდა თავდაპირველად ოჯახის ბებიას. მან სიცოცხლეში თავისი ნების შესაბამისად განკარგა ქონება და აჩუქა ოჯახის წევრს - შვილიშვილს. პირის ქონებაზე მემკვიდრეობის უფლება­ ოჯახის შესაბამის წევრებს წარმოეშობათ მხოლოდ პირის გარდაცვალების შემდეგ. სიცოცხლის პერიოდში მესაკუთრეს უფლება აქვს შეუზღუდავად განკარგოს თავისი ქონება, მათ შორის გაასხვისოს ან გააჩუქოს. შესაბამისად, თუ შვილს, რომელიც წინააღმდეგია ბინის გასხვისების და არა აქვს უძრავ ქონებაზე საკუთრების უფლება, არა აქვს იურიდიული საშუალება წინ აღუდგეს მსგავს გადაწყვეტილებას. თუმცა ჩუქებასთან დაკავშირებით კანონმდებელს გათვალისწინებული აქვს არაერთი რეგულაცია. მაგალითად, პირს უფლება არა აქვს გააჩუქოს ქონება, თუ ქონების გაჩუქება საარსებო წყაროს უსპობს მჩუქებელს, ან მის კმაყოფაზე მყოფ პირებს. ასევე, თუ ჩუქების შემდეგ მჩუქებელი მძიმე მდგომარეობაში აღმოჩნდა და არ შეუძლია საკუთარი თავის­ ან მის კმაყოფაზე მყოფი პირების­ რჩენა, მას უფლება აქვს დასაჩუქრებულს მოსთხოვოს გაჩუქებული ნივთი, თუ ეს უკანასკნელი რეალურად არსებობს და დაბრუნება­ დასაჩუქრებულს არ ჩააყენებს მძიმე მდგომარეობაში. თუმცა მოცემულ შემთხვევაში, მწირი ინფორმაციიდან გამომდინარე, ძნელია მსგავს საკითხზე მსჯელობა, მით უმეტეს, იმის გათვალისწინებით, რომ ბინა უკვე დატვირთულია იპოთეკის უფლებით, რასაც განსხვავებული სამართლებრივი შედეგები მოჰყვება.

- მამამ მაჩუქა ბინა და საჯარო რეესტრში გავაფორმეთ, მეუბნებიან, რომ იურიდიული ძალა არა აქვს ამ ხელშეკრულებას, რადგან ნოტარიუსთან არ არის გაფორმებული. მაინტერესებს, აქვს თუ არა ამ საბუთს ძალა და ასეთ შემთხვევაში დედმამიშვილს შეუძლია თუ არა მომთხოვოს წილი? ბინა 2007 წლიდან საჯარო რეესტრში არის ჩუქების ხელშეკრულებით გაფორმებული ჩემს სახელზე.

- კანონით, უძრავი ნივთის შესაძენად აუცილებელია გარიგების წერილობითი ფორმით დადება და ამ გარიგებით განსაზღვრული საკუთრების უფლების შემძენზე­ საჯარო რეესტრის ეროვნულ სააგენტოში­ რეგისტრაცია. 
განაგრძეთ კითხვა