საქართველოში ანტიკვარული ავეჯით არაერთი პიროვნებაა დაინტერესებული. ერთ-ერთი მათგანი გახლავთ ქალბატონი ნინო ქუშაშვილი. მის კოლექციას ბევრი ფასეული ნივთი თუ ავეჯი ამშვენებს. ანტიკვარული ნივთების შეგროვება 20 წლის ასაკში დაიწყო და დღემდე დაუღალავად აგრძელებს. თვლის, რომ თითოეული ნივთი ქვეყნის სიმდიდრეა.

- დედაჩემი ანტიკვარული ავეჯის მოყვარული იყო, ამიტომ მეც ბავშვობიდან ჩამომიყალიბდა ამ საქმიაობის მიმართ ინტერესი. დედას წერეთლის გამზირზე ჰქონდა მაღაზია. ვუყურებდი, როგორ აგროვებდა უნიკალურ ნივთებს, როგორ ინტერესდებოდნენ და აღფრთოვანებას გამოხატავდნენ ადამიანები ამ ნივთების მიმართ. მეც გამიჩნდა სურვილი საკუთარი სახსრებით შემეძინა რაიმე ნივთი და გამეგრძელებინა

- თუ ადამიანს აქვს სახლში ძველი ავეჯი და ეჭვობს, რომ ის ანტიკვარულია, როგორ უნდა დაადგინოს ნამდვილად, ანტიკვარია თუ არა?
- ამის გარჩევა ძირითადად ექსპერტის საშუალებით ხდება. როგორც უკვე აღვნიშნე, მრავლადაა ორიგინალთან მიახლოებული ნაკეთობები. ავეჯს არ მოჰყვება დამღა, ამიტომ ექსპერტის დახმარების გარეშე ამის დადგენა თითქმის შეუძლებელია. მე ძირითადად მაქვს მე-19 საუკუნის ავეჯი, რომელსაც ახასიათებს სინატიფე, ჰაეროვნება. მათზე გამოსახულია ფიგურები, ყვავილები, ნატიფად ამოკვეთილი ქალისა და მამაკაცის თავები.

- საქართველოში რამდენად მოთხოვნადი და პოპულარულია ანტიკვარული ავეჯი?
- უმეტესად მოთხოვნა უცხოელებისგან მოდის. ქართველები შედარებით ნაკლებად ინტერესდებიან. აქ ძირითადად ნახატებს და სხვადასხვა ნივთს ანიჭებენ უპირატესობას. ავეჯს ხშირად ყიდულობენ და გააქვთ აზერბაიჯანში, სომხეთში. ყველა ქვეყანას სურს საკუთარი ნივთი დაიბრუნოს. დიდი რაოდენობით ნივთებს იბრუნებს რუსეთი. მაქვს ნიკოლოზ პირველის ნაქონი ლარნაკი, სურვილი აქვთ რუსებს, შეიძინონ, მაგრამ ჯერჯერობით არ ვყიდი.

მაქვს ცნობილი, აზერბაიჯანელი მხატვრების ნახატები, მათაც სურთ, რომ ეს ტილოები თავიანთ ქვეყანაში დააბრუნონ. მიხარია, რომ საქართველოში სხვადასხვა კოლექციონერის საცავში უამრავი უნიკალური, ძვირფასი და ღირებული ნივთი ინახება. დაახლოებით ერთი თვის წინ ჩვენი კოლექციონერის, დავით ლაზაშვილის ათი ათასობით ნივთმა განაცვიფრა არა მარტო საქართველო, არამედ საზღვარგარეთის ქვეყნები. პირველ რიგში ეს საქართველოს პრესტიჟი და სახელია.

- ავეჯის ფასი რის მიხედვით დგინდება?
- რაც უფრო ძველია ავეჯი, მით უფრო ძვირად ღირებულია. მნიშვნელოვანია ის ფაქტი, თუ ვისთვის იყო ის დამზადებული, რომელი ფენის წარმომადგენლისთვის. ძვირად ფასობს იმპერატორების, თავად-აზნაურების ნაქონი ნივთები.

ავეჯის შემთხვევაში ყურადღება ექცევა მასალას. უპირატესობა ენიჭება კაკლისა და ბარდის ხეს. ზოგადად ფასების დადგენაში ექსპერტები გვეხმარებიან.

- რა ავეჯს მოიცავს თქვენი კოლექცია?
- მაქვს მე-19 საუკუნის ფრანგული მინი-ვიტრინა. სამი მხრიდან ხელითაა მოხატული, რაც მის ღირებულებას ზრდის. ჩემი კოლექცია ინახავს ლუი XIV-ის სასახლის კარის ოსტატის, ფრანგი მეავეჯის შარლ ბულის მიერ შექმნილ ავეჯს. ავეჯის გასალამაზებლად გამოყენებული აქვს ბრინჯაო და ნატურალური ქვები. ბევრი ავეჯი შემოვიდა ომის შემდგომ პერიოდში. როცა საზღვარზე გადმოჰქონდათ, მასზე დატანებულ დამღებს შლიდნენ, სწორედ ამიტომ, ყველაზე მეტად ავეჯის გარჩევა ჭირს. ასევე თქვენ ნახეთ რუსული წარმოების საიმპერატორო ლარნაკები.

მაქვს ძალიან ბევრი ცნობილი, როგორც ქართველი, რუსი, ისე ევროპელი მხატვრების ტილოები, ბრინჯაოს მინიატურები და ა.შ. ჩემთვის ძალიან ძვირფასია გუდიაშვილის, ელენე ახვლედიანის, მირზაშვილის, გამრეკელის, ფარჯიანის და სხვა ქართველი მხატვრების ნამუშევრები, რომლებიც ვთვლი, რომ შეუფასებელია. ანტიკვარული ნივთები ძირითადად შემოდიოდა ლენინგრადიდან, გერმანიიდან. კომუნისტების დროს ყველა ყიდულობდა, დღეს რატომღაც ყველა ყიდის.

- ქართველი დიდებულების ნაქონი ავეჯი თუ გაქვთ?
- მქონდა დადიანების ნაქონი უნიკალური და უძვირფასესი სამუშაო ოთახის ავეჯი. საბედნიეროდ, ქართველმა შეიძინა. არ მიყვარს, როცა ქართული ნივთი საქართველოდან გადის. ეს არის ჩვენი სიმდიდრე, ჩვენი ისტორია და წარსული.

მერი ბლიაძე